تولیدکنندگان لوازم فلزی آشپزخانه با مشکلاتی از قبیل نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت تمام‌شده، عدم‌ثبات قیمتی محصولات در بازارهای صادراتی، ورود کالای قاچاق و عدم‌حمایت از سوی نهادهای دولتی مواجه هستند. گروه تولیدی و صنعتی شاهین، حدود ۲۹ سال در تولید لوازم آشپزخانه شامل سماور، قوری و کتری استیل سابقه تولید دارد. همچنین از سال ۱۳۸۶ تولید قابلمه چدن را به صورت گسترده آغاز کرده و بخشی از تولیدات خود را به کشورهای دیگر صادر کرده است. این مجموعه محصولات کتری، قوری و قابلمه تفلون را به کشورهای افغانستان، عراق و بخشی را به کشور سوئیس و صلیب سرخ جهانی صادر کرده است.
محمود گل‌دوست، مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین معتقد است قاچاق کالا یکی از آفت‌‌‌های بزرگ تولید است. اگر قرار است این مشکل به صورت ریشه‌‌‌ای حل شود باید از مبادی ورودی به کشور مثل مرزها و بنادر کنترل شود. اما متاسفانه از این مبادی هر روز میزان زیادی کالای قاچاق وارد کشور می‌شود. وی افزود: راهکار دیگر بعد از موضوع جلوگیری از مبدأ، تقویت تولیدکننده است زیرا تجربه ثابت کرده که توفیق در تولید هر کالایی در کشور باعث مناسب‌سازی قیمت تمام‌شده آن شده، که این موضوع موجب می‌شود در لیست کالاهای قاچاق قرار نگیرد. مثلا زمانی سرویس‌‌‌های چدن در حجم بالا به صورت قاچاق وارد می‌‌‌شد اما اکنون قاچاق آن متوقف شده است. دلیل آن هم این است که به علت تولید با قیمت پایین‌‌‌تر در کشور، ورود آن برای قاچاقچی صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین اگر به فضای تولید اهمیت بیشتری داده شود قاچاق کالا و به‌‌‌خصوص لوازم خانگی در کشور کاهش زیادی خواهد داشت.
نوسان قیمت ارز؛ معضل صادراتی
اخیرا به علت نوسان قیمت ارز، خریداران خارجی تمایل آنچنانی به همکاری در زمینه صادرات با تولیدکنندگان ندارند. زیرا در مدت گرفتن استعلام قیمت و بررسی آن توسط خریدار خارجی، نرخ ارز تغییر کرده و به تبع آن نرخ‌های صادراتی نیز تغییر می‌کند. محمود گل‌دوست، مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: خریداران خارجی به این دلیل راغب به فعالیت با ما نبوده و به علت معضل نوسان نرخ ارز به سراغ خرید از سایر کشورها مانند چین می‌‌‌روند. وی افزود: قیمت‌های صادراتی چین حداقل یک سال ثابت بوده و با یک نرخ کار می‌کنند. تولیدکنندگان داخلی نیز در سال‌های گذشته همین شرایط را داشتند و تنها یک بار در سال به میزان حدود ۲ تا ۵درصد افزایش داشتند.
گل‌دوست در ادامه گفت: در حال حاضر ترکیه بخش بزرگی از بازار منطقه را تصاحب کرده و با اینکه تولیدات ایران نیز کیفیت مطلوب را دارند، میزان صادرات در این زمینه غیرقابل قبول است. امکانات خوبی که دولت ترکیه در اختیار تولیدکنندگان و صادرکنندگان قرار می‌دهد، قیمت تمام‌شده را برای تولیدکننده و صادرکننده مناسب کرده تا بتوانند در بازار کشورهای خارجی کالاهای خود را عرضه کنند. باید توجه داشت که برای ارتقای جایگاه بخش خصوصی نیازی به پرداخت هیچ‌گونه تسهیلاتی نیست. اگر دولت تصدی‌‌‌گری خود را کاهش دهد و موانع موجود را برطرف کند تولیدکنندگان بخش خصوصی می‌توانند تولید، کیفیت و صادرات خود را بالا ببرند.
به این دلیل که تهیه مواد اولیه این صنعت با ارزهای رایج مثل دلار انجام می‌شود، بنابراین نوسان‌‌‌های ارزی روی این بخش تاثیر بزرگی دارد. طبیعتا اگر تولیدکننده بتواند به مواد اولیه ارزان‌قیمت دسترسی داشته باشد، تولید نهایی نیز با قیمت مناسب‌‌‌تری به دست مصرف‌کننده می‌‌‌رسد. مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین با اعلام این مطلب گفت: بسیاری از کارخانه‌‌‌ها برای برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های بلندمدت خود نیاز دارند قیمت تولید آنها تا یک سال آینده مشخص باشد. اما همین نوسان‌‌‌های ارزی باعث می‌شود قیمت‌ها ثبات لازم را نداشته باشند. وی افزود: از آنجا که در صنف تولید لوازم آشپزخانه، همه تولیدات فلزی و عمدتا استیل، آلومینیوم، مس، روی، چدن و… بوده، پس تغییرات قیمتی این فلزات در دنیا روی قیمت نهایی تاثیر‌‌‌گذار است.
عدم‌رضایت تولیدکننده از گرانی قیمت محصول نهایی
تولیدکننده هیچ گاه به گرانی محصولات رضایت ندارد؛ زیرا زمانی که هزینه تولید محصولات افزایش می‌‌‌یابد، تولیدکننده مجبور می‌شود برای تولید محصول، سرمایه بیشتری هزینه کند. مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین با اعلام این مطلب گفت: اگر سطح قیمت تمام‌شده محصولات ثابت بوده و حداکثر در طول یک سال حدود یک تا دو درصد افزایش قیمت داشته باشد، تولیدکنندگان راضی خواهند بود. اما در شرایط فعلی تولیدکنندگان توان برنامه‌ریزی برای آینده را ندارند. مثلا برای انعقاد یک قرارداد برای تولید ۵هزار سری محصول، معلوم نیست که بتوانیم با نرخ فعلی محصول نهایی را با سود معقول تولید کنیم و به خریدار تحویل دهیم. زیرا نوسان قیمت ارز و قیمت مواد اولیه برای تولیدکننده آزاردهنده است.
وی افزود: در سال ۱۳۸۳ با حدود ۹۰ نفر کارگر فعالیت تولیدی انجام می‌‌‌دادیم اما اکنون همان فعالیت با حدود ۳۰ نفر کارگر انجام می‌شود. در حالی که در این مدت مجموعه با توجه به اینکه شناخته‌تر شده، تجربه پیدا کرده و محصولات آن متنوع‌تر شده باید با ۲۰۰ نفر نیرو فعالیت کند. گل‌دوست با اشاره به معضل کمبود نیرو گفت: اعتقاد دارم یکسری کم‌کاری‌‌‌هایی در کشور برای جوانان رخ داده که اگر به این شکل پیش رود در سال‌های آینده، صنایع کشور با کمبود نیرو مواجه می‌‌‌شوند. هم‌اکنون نیز این موضوع خود را نشان داده و مسوولان باید برای برطرف کردن آن نگاه ویژه‌‌‌ای داشته باشند.
واردات ماشین‌آلات و فناوری جدید ضروری است
یکسری مشکلات مانند بحث ماشین‌آلات و فناوری وجود دارند که باید ریشه‌یابی شوند؛ باید فناوری جدید وارد صنایع کشور شود و ماشین‌آلات نو وارد شود. مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین با اعلام این مطلب گفت: ماشین‌آلات جدید و به‌روز باید به این روش تامین شوند که دولت ماشین‌آلات موردنیاز صنعت را وارد کرده و به صورت قسطی در اختیار تولیدکننده قرار دهد. دولت به جای وام دادن به تولیدکننده یک کار‌گروه تشکیل دهد و ماشین‌آلات موردنیاز برای صنوف مختلف تولیدی را به صورت کارشناسی‌شده تعیین و تامین کند. وی افزود: به این صورت نباشد که ماشین‌آلات از رده خارج سایر کشورها را وارد کنند، بلکه باید دستگاه‌‌‌های به‌روز دنیا وارد شود. واردات دستگاه‌‌‌های به‌روز این مزیت را دارد که استهلاک دستگاه‌‌‌ها و هزینه برق و گاز آنها به صورت تنظیم‌شده خواهد بود و کیفیت تولید نیز افزایش یافته و به این ترتیب هزینه تمام‌شده تولید و نرخ نهایی محصول نیز کاهش می‌‌‌یابد.
ضربه کالای قاچاق به تولیدکننده و مصرف‌کننده
کالای قاچاق به تولیدکننده و مصرف‌کننده ضربه وارد می‌کند؛ ضرر مصرف‌کننده به این صورت است که کالای بی‌کیفیت، بدون گارانتی و استاندارد خریداری می‌کند. از طرف دیگر چون کالاهای قاچاق پرداخت‌‌‌های قانونی مانند مالیات و عوارض ندارد زیر قیمت محصولات داخلی در بازار عرضه می‌شود که از این نظر برای تولیدکننده آسیب‌زاست. مدیرعامل گروه تولیدی و صنعتی شاهین با اعلام این مطلب گفت: زمانی که یک کالا حتی به صورت قانونی از سایر کشورها وارد شود در حالی که توان تولید آن در داخل کشور وجود دارد، این موضوع موجب بیکاری تولیدکنندگان داخلی خواهد شد. اولویت اصلی باید حمایت از تولید داخل و ایجاد اشتغال‌زایی باشد.
وی افزود: بسیاری معتقدند که به مدت حدود سه سال جلوی واردات کالای خارجی گرفته شده است. اما در حال حاضر کالای قاچاق به راحتی وارد می‌شود و در بازار همه نوع کالای قاچاق وجود دارد. این باعث بی‌نظمی بازار و بلا‌تکلیفی تولیدکنندگان شده زیرا تولیدکنندگان برای تولید محصولات سرمایه‌گذاری کرده‌‌‌اند. در حالی که کالاهای قاچاق بی‌کیفیت و بدون ضمانت وارد بازار شده که درصد خرابی آنها بسیار زیاد است. گل‌دوست در ادامه گفت: اگر توان تولید یک کالا در کشور وجود ندارد، باید آن کالا به صورت قانونی وارد کشور شود تا مصرف‌کننده آسیب نبیند. زیرا مصرف‌کننده حلقه مهمی در زنجیره تولید محسوب شده و چشم تولیدکننده به دست مصرف‌کننده است. وی افزود: تولیدکنندگان داخلی به دنبال تولید باکیفیت هستند و حاضرند هزینه تولید بیشتری بپردازند تا مصرف‌کنندگان راضی باشند. همچنین سازمان استاندارد و اتحادیه‌ها باید نظارت بیشتری داشته باشند تا کالاهای باکیفیت تولید شده و به دست مصرف‌کننده برسد.
منبع: دنیای اقتصاد