بهره‌وری؛ استراتژی کارآفرین

راه موفقیت در هر سازمان و بنگاه اقتصادی، «درست انجام دادن کار درست یا به عبارتی «بهره‌وری» است، بهره‌وری اگر به طور مداوم اتفاق بیفتد یکی از زمینه‌های اصلی رشد بنگاه‌های اقتصادی شکل گرفته است .

بر اساس تئوری‌های رشد اقتصادی، افزایش تولید از دو روش امکان پذیر است، روش نخست افزایش کمی نهاده‌ها است که تحقق آن نیازمند افزایش میزان اشتغال و سرمایه‌های فیزیکی است. روش دیگر، ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید است که به معنای بهره‌گیری مطلوب‌تر از ظرفیت‌های موجود در قالب بهبود کیفیت نهاده‌های تولید و اصلاح ساختارها است.

بهره‌وری در واقع به مفهوم استفاده کارآ (انجام درست کار) و اثربخش (انجام کار درست) از نهاده‌های تولید است و به کلیه تلاش‌های سیستماتیک و ساختاریافته برای حذف یا کاهش تلفات ناشی از مواد، ماشین، انسان یا تعادل نادرست بین آنها نظام ارتقای بهره وری گفته می شود.

بهره وری در بسیاری از کشورهای صنعتی عبارت است از به حداکثر رساندن استفاده ار منابع، نیروی انسانی، تسهیلات و مواردی مشابه به طریق علمی و کاهش هزینه های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال، و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی آنگونه که به سود کارکنان و مدیریت و مردم باشد.

بهره وری از منظر مرکز بهره وری ایران (NIPO) یک فرهنگ، نگرش عقلایی به کار و زندگی است که هدف آن هوشمندانه تر کردن فعالیت ها برای دست یابی به زندگی بهتر و فعال تر است.

در دوران حاضر به علت پویایی و پیچیدگی محیط رقابتی، نیاز سازمان‌ها به نیروی فکری و قوه خلاقانه کارآفرینان افزایش یافته است. این کارآفرینان هستند که می‌توانند با ایجاد بهره وری موجبات برتری بنگاه اقتصادی را نسبت به سایر رقبا فراهم آورند بطوریکه یافته‌های پژوهشی نشان می دهد که یک کارآفرین به طور معنی داری اشتغال را افزایش می دهد، رشد بهره وری را تسریع می کند، در ایجاد نوآوری و فرایند تجاری سازی آنها نقش غیرقابل انکاری دارد و در مجموع از مهم ترین عوامل رشد اقتصاد است.

نقش کارآفرینی بر بهره‌وری

 بهره وری از نگاه کارآفرینان کار هوشمندانه، هوشمندی در تولید و هوشمندی در مصرف منابع محسوب می شود. اما ارتقای بهره وری کل عوامل تولید یکی از اهداف اقتصادی است و شناخت عوامل موثر بر آن همواره از سوی کارآفرینان مورد تاکید بوده است.

کارآفرینی موتور توسعه اقتصادی است که بدون آن هیچ کشوری نمی تواند به توسعه اقتصادی دست یابد. بی‌تردید کارآفرینی نقش مهم در رشد و توسعه پایدار جوامع امروزی دارد.

توجه به یک مطالعه علمی جالب است، این مطالعه به ارزیابی نظری و تحلیلی نقش کارآفرینی بر بهره وری عوامل تولید در سه گروه از کشورهای منبع محور، کارایی محور و نوآوری محور طی دوره زمانی ۲۰۱۵-۲۰۰۸ پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میانگین شاخص های کارآفرینی به ترتیب در کشورهای منبع محور و کارایی محور بیشتر از نوآوری محور است ولی تاثیر کارآفرینی بر بهره وری عوامل تولید در کشورهای منبع محور و کارایی محور کمتر از نوآوری محور است، نتیجه اینکه کشورهای کارایی محور و منبع محور برای رشد اقتصادشان از فعالیت های کارآفرینی بهره چندانی نبرده اند.

نتایج تجزیه و تحلیل ها بیانگر این است که شاخص کارآفرینی در کشورهای نوآوری محور و کارایی محور دارای تاثیر مثبت بر رشد بهره وری عوامل تولید است و این رابطه در کشورهای منبع محور منفی است. واقعیت این است پتانسیل های بالقوه برای توسعه کارآفرینی در کشورهای منتخب منبع محور وجود دارد، ولی پتانسیل های بالفعل آنها مهیا نیست.

راه‌هایی برای افزایش بهره‌وری

ارتقای بهره وری یکی از اهداف اصلی بنگاه های اقتصادی است و شناخت عوامل موثر بر آن همواره مورد تأکید بوده است؛ از مهمترین عوامل موثر بر ارتقای بهره‌وری می‌توان به توسعه کارآفرینی اشاره داشت؛ به‌طوریکه کارآفرینی با سوق جامعه به سمت تغییرات تکنولوژیکی و مبتکرانه، شرایط لازم برای تبدیل دانش جدید به خدمات و محصولات جدید و نهایتا بهره‌وری بالا را فراهم می کند.

مدیر کارآفرین باید قادر به شناسایی رفتار آن دسته از کارکنانی که عملکرد آنها تضمینی برای بهبود عملکرد بنگاه اقتصادی و افزایش بهره‌وری نیست، باشد.

یک کارآفرین باید از طریق تلاش برای درک مهارت ها و توانایی های افراد مختلف به آنها در شکوفایی استعدادهای بالقوه خود کمک کند. او با جابه جا کردن احتمالی برخی افراد و قرار دادن آنها در پست های مناسب با عملکردشان می تواند به بهره وری در شرکت کمک کند.

از طرفی مبارزه با بی دقتی و حواس پرتی همه مدیران نیز راهی برای افزایش بهره وری است. با توجه به داده های یک موسسه مطالعات در زمینه بهره وری در آمریکا یک مدیر در هر سه دقیقه یکبار تمرکز خود را از دست می دهد و برای بازیابی این تمرکز به دو تا سه دقیقه زمان نیاز دارد.

یکی از راه های بالا بردن بهره وری به خصوص در کسب و کارهای کوچک این است که آموزش در تمام سطوح مدیریت صورت گیرد کارآفرینان هوشمند فقط مدیران ارشد را آموزش نمی‌دهند، بلکه مدیران و سرپرستان میانی را نیز زیر چتر آموزش قرار می‌دهند.

حمایت از کارکنان در مواقع مقتضی از دیگر راه‌های افزایش بهره وری است. حمایت می تواند به معنای جایگزینی تجهیزات ناکارآمد یا از رده خارج یک کارمند، پشتیبانی از تعادل کار و زندگی و ارائه حمایت عاطفی در زمانی باشد که کارمند هدف انتقادات ناعادلانه قرار گرفته است. حمایت در مواقعی که بیشتر از سایر موقعیت ها کارمندان به آن نیاز دارند روشی قدرتمند برای بهبود روحیه و وفاداری در محیط کار و بالا بردن بهره وری است.

علاوه بر اینها، مدیر کارآفرین مهارت ارتباطی بالایی دارد و در سازمان، از طریق ارتباط موثر با دیگران، نقش آفرین می شود و هدایت و رهبری کارکنان را برعهده می گیرد بطوریکه کارکنان و سایر مدیران به عنوان هم‌تیمی او، برای افزایش بهره وری و راندمان تلاش می کنند.

نگرش قدیم و جدید

در قدیم‌ترها نگرشی درباره بهره وری وجود داشت که آن را مدیریت منابع موجود با تاکید بر درون سازمان می‌دانستند اما نگرش جدید به بهره وری شامل طرح ایده های نو، خلق محصولات جدید، داشتن مشتریان متنوع، توجه به بازار و رقبا، استفاده از فرصت ها و مقابله با تهدیدها می شود که اگر استفاده از فرصت ها را مدنظر قرار دهیم در واقع به «ایده» در بحث کارآفرینی می رسیم.

اما نتیجه تجمیع این نگرش ها این است که یک کارآفرین به دنبال ایجاد سازمانی هوشمند و انعطاف پذیر و آگاه از محیط است که توان بهره وری بالایی دارد و سیستمی را طراحی کرده که بهره ور است و در آن، فعالیت های درست به درستی انجام می شوند.

استراتژی بهبود بهره‌وری

اگر بهره وری را به کسری با صورت ستانده و مخرج داده درنظر بگیریم، یکی از استراتژی های بهبود بهره‌وری با انجام فعالیت های زیر صورت می‌گیرد:

– افزایش میزان ستانده در مقابل همان مقدار داده

– کاهش میزان ستانده با سرعت و نرخ کمتری نسبت به کاهش داده

– افزایش میزان ستانده و کاهش میزان داده

– کاهش میزان داده در مقابل همان مقدار ستانده

– افزایش میزان ستانده با سرعت و نرخ بیشتری نسبت به افزایش داده

و دست آخر اینکه یک کارآفرین که همواره مترصد فرصت هاست، نسبت به بهره وری بی تفاوت نیست و یکی از مهم ترین فرصت‌ها و کارویژه‌ها را در سازمان خودش، افزایش بهره وری می داند، او با برنامه ریزی برای افزایش بهره وری و تقسیم امور بگونه ای که فعالیت های درست به درستی انجام شوند، باعث می شود که سازمانی پویا و سودآور داشته باشد.

منبع: کارآفرین نیوز