هرچند صنعت خودروی ایران در دوره اجرای برجام، توانست با نهایی کردن توافقات جدید تجاری و سرمایهگذاری، مسیری تازه را برای توسعه فعالیتهای خود ترسیم کند اما بازگشت تحریمها، نه تنها این مسیر را مسدود کرد که حتی یک تهدید جدید را نیز به وجود آورد که شاید ظرفیت تولید خودروهای جدید و تامین نیازهای داخلی کشور نیز با اما و اگر مواجه شود.
با وجود این تهدیدها، قطعهسازان بزرگ ایرانی توانستند با عبور از محدودیتها، بخش قابلتوجهی از نیاز داخلی کشور را تامین و حتی مقدمات لازم برای صادرات محصولات در این حوزه را نیز فراهم کردهاند. گروه قطعات خودرو عظام، به عنوان یکی از بزرگترین قطعهسازان ایرانی نقشی کلیدی در این فرآیند داشته است. قطعات این گروه نه تنها نیاز خطوط تولید گذشته خودروسازان را تامین کرده که حتی نیازهای آنها را برای طراحی و تولید خودروهای جدید نیز پاسخ داده است. علی پوررضا – مدیر گروه تعلیق و انتقال قدرت عظام – در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» از مسیر طی شده در این حوزه میگوید و به طور خاص دستاوردهای این مجموعه در دو شرکت پایا کلاچ و فرآوری و ساخت را نیز تشریح میکند، دستاوردهایی که در کنار تامین نیاز داخلی، به بومیسازی دانش طراحی و ساخت قطعات پیچیده خودرو اختصاص دارد و ایران را آماده حضور در بازارهای صادراتی این عرصه میکند.
شرکت پایا کلاچ به عنوان یکی از شرکتهای پیشرو در قطعهسازی ایران، در ماههای گذشته چه اهدافی را برای خود در نظر گرفته و اجرایی کرده است؟
ما در این شرکت به عنوان یکی از زیرمجموعههای اصلی تولیدی گروه عظام، سیاستهای کلانی که از ابتدا و از سوی عباس ایروانی، بنیانگذار عظام دنبال شده را در دستور کار قرار دادیم. امروز اولویتهای ما در چند حوزه کلان، قابل رصد و تشریح هستند. یکی از اصلیترین موضوعات در این حوزه، بالا بردن عمق ساخت داخل قطعات و هماهنگ شدن با نیازهای روز خودروسازان است. با توجه به افزایش ظرفیت تولید خودرو در کشور و البته رونمایی از محصولات جدید، خودروسازان نیازهای جدیدی نیز دارند که باید برای تامین آنها برنامهریزی شود. گسترش فعالیتهای عظام در زنجیره تامین و افزایش دائمی ظرفیت از نظر کیفی از یکسو و توسعه دانش، استفاده از فناوریهای نوین و فعال کردن ظرفیت همکاری با شرکتهای بزرگ خارجی از سوی دیگر، برنامههایی بوده که به عظام کمک کرده که پاسخگوی نیازهای خودروسازان داخلی باشد و حتی ظرفیت تولید قطعات خود را به بیش از نیاز فعلی بازار داخلی کشور نیز برساند.
برای مثال در شرکت پایا کلاچ، گسترش زیرساختهای خطوط تولید با ماشینآلات جدید، ظرفیت تولید کلاچ به۳ میلیون کیت در سال رسیده و به زودی این عدد به سه میلیون و ۶۰۰هزار کیت نیز خواهد رسید که همین موضوع میتواند بخش مهمی از نیاز کشور در این حوزه را پاسخ دهد و حتی شرایط را برای صادرات این محصولات نیز فراهم کند. از سوی دیگر ما در حوزه خدمات پس از فروش نیز فرآیندی را در نظر گرفتهایم که بتواند به طور خاص بازخورد مشتری را دریافت کرده و در برنامههای تولید آینده آن را لحاظ کند.
در حال حاضر میزان در تولید کیت کلاچ تا چه میزان خودکفایی وجود دارد؟
با توجه به زیرساختهای فنی قابلتوجهی که در پایاکلاچ از سالهای قبل اجرایی شده که شامل توسعه خطوط تولید و انتقال دانش و بومیسازی آن به ایران میشود، در حال حاضر بخش مهمی از نیازهای تولید این محصول در داخل کشور به وجود آمده و کار برای به حداقل رساندن نیاز به قطعات خارجی در این بخش نیز ادامه دارد. دستاورد مهمی که در پایا کلاچ به آن دست یافتیم، دانش طراحی و ساخت فنر خورشیدی بود. این محصول که تاکنون در کشور تولید نمیشد و بخش مهمی از فرآیند تولید نهایی کیت کلاچ به شمار میرفت در شرکت ما عملیاتی شده و امکانات لازم برای توسعه ظرفیت آن نیز تدارک دیده شده است. در حال حاضر میتوان ۶۰۰۰ (شش هزار) فنر خورشیدی روزانه را در خط تولید تحویل داد و این عدد بر اساس نیاز کشور امکان گسترش قابلتوجهی نیز خواهد داشت. این اتفاق تحتتاثیر فراهم کردن مقدمات لازم و استفاده از دانش روز دنیا نهایی شده و قطعا میتوان در آینده نسبت به برطرف کردن نیاز کشور در بخشهای دیگر نیز از آن استفاده کرد.
در کنار پایا کلاچ، شرکت فرآوری و ساخت نیز به عنوان یکی دیگر از شرکتهای زیرمجموعه گروه عظام، در سالهای گذشته، نقش خود را در صنعت خودروی کشور توسعه داده است. تمرکز اصلی این شرکت امروز بر چه اهدافی است؟
شرکت فرآوری و ساخت به طور خاص بر تولید دو محصول مهم در قطعهسازی کشور تمرکز دارد که یکی از آنها تولید کمک فنر خودرو است. در حال حاضر در این شرکت، توان تولید سالانه ۹ میلیون کمک فنر وجود دارد. در واقع امروز یکی از اصلیترین چالشهای ما این است که برخی خودروسازان داخلی بعضا ترجیح میدهند که با وجود توان داخلی، قطعات موردنیاز خود را از تامینکنندگان خارجی مانند چینیها دریافت کنند و همین موضوع باعث شده که تمام ظرفیت تولید ما به کار گرفته نشود. این در حالی است که شرکت فرآوری و ساخت از سالها پیش با شرکتهای خارجی همکاری داشته و یکی از این شرکتها در طول سال حدود ۲۰۰هزار کمک فنر به ما سفارش میدهد و حتی در زمینه طرحهای توسعه و ارتقای محصول نیز پروژه جدید خود را به ما میسپارد. به این ترتیب کمک فنر تولید شده در ایران از نظر کیفیت به راحتی توان حضور در بازارهای صادراتی را نیز دارد. از سوی دیگر با سرمایهگذاری انجام شده از سوی سرمایهگذار شرکت که از سال ۹۵ کلید خورد، در کنار گسترش ظرفیت تولید، سطح تکنولوژی ما نیز به شدت بالا رفت تا جایی که امروز دستگاههایی در فرآیند تولید دخیل هستند که با کمترین نیاز به اپراتور فعالیت میکنند. از سوی دیگر در مسیر عمل به مسوولیتهای اجتماعی و صنعت سبز نیز یک سرمایهگذاری ۱۰۰ میلیارد تومانی انجام شده تا با تصفیه خانه جدید، میزان آسیب به طبیعت نیز به حداقل برسد.
با توجه به دستاوردهای مطرح شده، آیا در صورتی که محدودیتها علیه اقتصاد ایران کمتر شود، گروه عظام امکان حضور در بازارهای صادراتی را خواهد داشت؟
موضوعی که در ابتدا باید در نظر داشت این است که متاسفانه با وجود فراهم شدن زیرساختهای تولید داخل، هنوز واردات رسمی و غیررسمی برخی قطعات به بازار ایران ادامه دارد که این موضوع میتواند از به حداکثر رسیدن ظرفیت تولید داخل جلوگیری کند. با این وجود عظام در تمام دوران فعالیت خود، توانسته همکاریهای مختلفی را با شرکتهای خارجی چه در زمینه انتقال فناوری به کشور و چه در زمینه تولید مشترک و صادرات نهایی کند و ما در سالهای گذشته برای بازار برخی از کشورهای منطقه، قطعات موردنیاز را تولید کردهایم، امروز نیز در فضای موجود، توان صادراتی خود را حفظ کردهایم و با توجه به ظرفیتهای فراهم شده و بهروزرسانی دانش و خطوط تولید، قطعا قطعات ایرانی تولید شده در عظام، امکان آنکه در بازارهای خارجی عرضه شده و توان رقابت با نمونههای خارجی را پیدا کنند دارند و ایران میتواند در این حوزه حرفهای بسیاری برای زدن داشته باشد.
منبع: دنیای اقتصاد